काठमाडौं । पूर्वी पहाडी जिल्ला खोटाङमा पछिल्लो समय डेंगु रोगको प्रकोप बढेको छ। पहाडी क्षेत्रमा समेत यसको संक्रमण फैलिएपछि स्थानीय बासिन्दा चिन्तित भएका छन्। जिल्ला अस्पताल खोटाङका अनुसार, गत वैशाखयता २७ जनामा डेंगु संक्रमण पुष्टि भएको छ।

संक्रमणको अवस्था र उपचार

संक्रमित २७ जनामध्ये अधिकांशको उपचार जिल्ला अस्पतालमा भएको छ। १२ जनाले ओपीडी र १३ जनाले आकस्मिक कक्षमा उपचार पाएका छन्। तर, दुई जना बिरामीलाई थप उपचारका लागि काठमाडौँ पठाइएको छ।

डेंगु परीक्षणका लागि जिल्लामा र्यापिड डाइग्नोस्टिक विधि प्रयोग भइरहेको छ, तर यो विधिले कुन सेरोटाइपको संक्रमण हो भनेर पत्ता लगाउन सकिँदैन। बिपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानका माइक्रोबायोलोजिस्ट डा. नारायणराज भट्टराईका अनुसार, डेंगुका चार प्रकारका सेरोटाइपहरू (डेंगु १, २, ३, र ४) हुन्छन्, जुन पीसीआर पद्धतिबाट मात्र पत्ता लगाउन सकिन्छ। नेपालमा हालसम्म डेंगु १, २, र ३ सेरोटाइप देखिइसकेका छन्।

डेंगु फैलाउने लामखुट्टे र यसको नियन्त्रण

डेंगु एडीज प्रजातिको संक्रमित पोथी लामखुट्टेको टोकाइबाट सर्ने गर्दछ। यी लामखुट्टेले सफा पानीमा फुल पार्ने भएकाले घर वरिपरिको खाल्डाखुल्डी, खुला भाँडाहरू, र पानी जम्ने ठाउँमा विशेष ध्यान दिनुपर्ने हुन्छ।

स्वास्थ्य विज्ञहरूका अनुसार, यदि डेंगुको प्रकोपलाई समयमै नियन्त्रण गर्न सकिएन भने यही लामखुट्टेको टोकाइबाट सर्ने चिकनगुनिया र जिका भाइरस जस्ता अन्य रोगहरू पनि फैलिने जोखिम रहन्छ। त्यसैले, डेंगु नियन्त्रणका लागि लामखुट्टे मात्र नभई यसका फुल, लार्भा, र प्युपालाई समेत नष्ट गर्नुपर्ने हुन्छ।

नियन्त्रणका लागि चालिएका कदमहरू

डेंगुको बढ्दो संक्रमणलाई मध्यनजर गर्दै, खोटाङ प्रशासनले नियन्त्रणका उपायहरू सुरु गरेको छ। प्रमुख जिल्ला अधिकारी कल्पना श्रेष्ठका अनुसार, लामखुट्टे मार्ने अभियान र जनचेतनामूलक कार्यक्रमहरू सुरु गरिएको छ। साथै, सबै स्थानीय पालिकाहरूलाई पनि यो अभियानमा सहभागी भई लामखुट्टे नष्ट गर्न अनुरोध गरिएको छ।